LVII/ 515 /10

Uchwała Nr LVII/ 515 /10
Rady Miejskiej w Nowym Dworze Mazowieckim
z dnia 12 listopada 2010 roku

w sprawie: wyrażenia stanowiska dotyczącego zabytkowego kompleksu Twierdzy Modlin.

Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym Rada Miejska w Nowym Dworze Mazowieckim uchwala, co następuje:

Rada Miejska w Nowym Dworze Mazowieckim postanawia wyrazić swoje stanowisko w sprawie zabytkowego kompleksu fortyfikacji Twierdzy Modlin w formie listu otwartego do najwyższych władz państwowych Rzeczypospolitej Polskiej, to jest Prezydenta, Sejmu, Senatu oraz Premiera Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, o następującej treści:

Szanowny Pan
Bronisław Komorowski
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Pan
Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Pan
Donald Tusk
Premier Rządu
Rzeczypospolitej Polskiej

Rada Miejska w Nowym Dworze Mazowieckim pragnie wyrazić ogromne zaniepokojenie z powodu wieloletniej bezczynności struktur państwa polskiego w sprawie ochrony dziedzictwa narodowego – zespołu fortyfikacji Twierdzy Modlin, która prowadzi do degradacji wyjątkowego w skali światowej zabytku oraz strat materialnych Skarbu Państwa.
Twierdza Modlin jest dziewiętnastowieczną budowlą obronną, która służyła na przestrzeni dwustu lat wojskom czterech narodów. Piętnaście lat temu rozpoczął się proces opuszczania przez Wojsko Polskie zabytkowych murów. Zakończył się w roku 2002, kiedy przekazano zbędny dla obronności kraju zabytek Agencji Mienia Wojskowego. Wcześniej część zabytkowych obiektów znalazło się we władaniu Wojskowej Agencji Mieszkaniowej. W ciągu tych ostatnich kilkunastu lat mieliśmy do czynienia z licznymi, negatywnymi w skutkach, przykładami działań lub zaniechań instytucji państwowych, z których kilka poruszamy poniżej.
1. Państwo polskie, decyzjami podejmowanymi na najwyższych szczeblach władzy, postanowiło o likwidacji kilkunastotysięcznego garnizonu wojskowego, który był podstawą egzystencji dwudziestokilkutysięcznego miasta. Odcięcie źródła dochodów spowodowało drastyczne obniżenie zamożności mieszkańców, wzrost bezrobocia i obszaru ubóstwa. Poskutkowało to wzrostem przestępczości i rozwojem zorganizowanych struktur szarej strefy. Tylko dzięki samorządowi, determinacji   i pracowitości mieszkańców miasto nie poddało się i znajduje się obecnie na ścieżce stabilnego rozwoju.
2. W ciągu ostatnich ośmiu lat Agencji Mienia Wojskowego nie udało się zbyć ani zagospodarować cytadeli modlińskiej – najdłuższego w Europie, ponad dwukilometrowego, budynku koszarowego. Rozciągający się na kilkudziesięciu hektarach obiekt zabytkowy jest do dzisiaj wyłącznie dozorowany przez kilku pracowników ochrony. W rezultacie niemal wszystko co się dało sprzedać – zabytkowe elementy drewniane, metalowe – zostały rozgrabione. Niezabezpieczony, nieogrzewany budynek jest narażony także na wpływ czynników atmosferycznych  i znajduje się dzisiaj w opłakanym stanie.
3. Pozostałe budowle otaczające cytadelę, które nie zostały jeszcze sprzedane, zostały doszczętnie splądrowane.
4. Miasto Nowy Dwór Mazowiecki przejęło od Wojskowej Agencji Mieszkaniowej znaczną część zarządzanego przez nią majątku, mając na względzie dobro mieszkańców, ponieważ w większości są to budynki mieszkalne. Przeważająca część nieruchomości na terenie powojskowym nie jest zinwentaryzowana. Niewielki samorząd nie jest  w stanie samodzielnie udźwignąć kosztów inwentaryzacji podziemi, zabytkowej kanalizacji, wodociągów, linii energetycznych, remontów   i modernizacji budynków i urządzeń w warunkach stałego nadzoru konserwatora zabytków, co znacząco podwyższa owe koszty. Tymczasem próba pozyskania środków zewnętrznych spotyka się z odmową z powodu braku wpisów tych budowli do rejestru zabytków. W tym przypadku organa państwa – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Wojewódzki Konserwator Zabytków – mają zdania rozbieżne, chociaż te instytucje są ze sobą ściśle powiązane.
5. Zabytkowe budowle, w tym unikalna Działobitnia Napoleona, porastają roślinnością, która, razem z wilgocią i mrozem, powoduje coraz szybszy ich rozpad. Niestety każdy wniosek o przekazanie szczególnie cennych historycznie lub zupełnie zbędnych dla obronności kraju nieruchomości jest odrzucany. Agencja Mienia Wojskowego od kilku lat nie jest w stanie przekazać gminie zabytkowego parku, który nigdy nie będzie przedmiotem sprzedaży, bo stanowi teren zieleni miejskiej w miejscowym planie zagospodarowania. Potencjalnie rekreacyjny  i wypoczynkowy teren jest obecnie dziko zarośniętym wysypiskiem śmieci.
6. Budynek Klubu Garnizonowego, który do tej pory jest we władaniu Ministerstwa Obrony Narodowej spełnia funkcje upowszechniania kultury w garnizonie, jest pięknym obiektem pałacowym z salą balową   i salą widowiskowo-kinową, do tej pory najlepiej zachowanym. Brak należytej opieki poskutkował jednak koniecznością zamknięcia części tego obiektu przez Inspektora Nadzoru Budowlanego. Prośby o przekazanie tego budynku Miastu, które wypełniałoby w nim wymienione wyżej funkcje, także spełzają na niczym.
Można wymienić jeszcze bardzo wiele przykładów, często niezrozumiałych decyzji, paradoksów w interpretacji przepisów czy bezczynności, które marnotrawią majątek narodowy.
Kierowani niepokojem i troską o wspólne dobro radni wnoszą w niniejszym wystąpieniu do najwyższych władz państwowych o pomoc w rozwiązaniu tej niezwykle ważnej dla naszego kraju i jego dziedzictwa kwestii. Prosimy  o powołanie specjalnej komisji, która skupiłaby wszystkie zainteresowane instytucje pod kierunkiem Pana Premiera i doprowadziła do naprawy owej dramatycznej obecnie sytuacji. Dotychczasowe próby rozwiązania kwestii Twierdzy Modlin, jako narodowego majątku dużej wartości, spełzały na niczym. Stąd nasza determinacja i próba zainteresowania tym problemem najwyższych władz państwa. Samorząd Nowego Dworu Mazowieckiego jest w stanie dołożyć wszelkich starań w celu zagospodarowania zabytkowej Twierdzy dla dobra wspólnego.

Przewodniczący Rady Miejskiej
/-/ Krzysztof  Bisialski